RELATO BREVE
Tería eu non máis de cinco anos cando por mor do traballo de
meu pai, que daquela traballaba nunha empresa armadora de Vigo pero que tiña algúns dos seus barcos con base naquelas illas afortunadas, puxen
rumbo, xunto coa miña nai e a miña irmá, á illa de Las Palmas de Gran Canaria.
Meu pai andaba de patrón de pesca nun deses barcos con casco
de madeira e non moita eslora, nada comparado cos arrastreiros de hoxe, feitos
con materiales e tecnoloxía punta de última xeración.
Foi unha etapa da miña vida curta, porque non durou máis de
tres anos, pero gardo na miña memoria algunhas lembranzas que deseguida vouvos
contar.
A falla de testemuña viva, botando un pouco de fondo de armario e de non
pouca fantasía literaria-permitídeme esta
licenza-, sei que saímos do porto de Vigo nun barco de pasaxe a modo de trasatlántico
que facía a ruta cara as Américas. Sinto, pero non fixen copia de seguridade e tachei
do disco duro da miña memoria algúns datos, i entre eles o nome do barco de
marras. Aquel monstruo de ferro e chimenea cuspindo fume era grandioso, con non
sei cantos camarotes, comedores, espazos de lecer, tumbonas na cuberta para os
que pagaron máis polo seu billete, etc. Non volvín a pisar dende aquela unha “bañeira flotante con hidromasaxe”, coma
lle chamo eu agora. Moita xente iamos naquel barco, que parece mentira que
flotara na auga salgada; seica fixemos unha escala técnica para coller pasaxe
en Lisboa e de aí ao fin do mundo coñecido e tamén para min descoñecido, sucando
as augas frías do océano atlántico e poñendo proa a toda máquina cara as illas Canarias. Agora teño conciencia que vivín nas miñas
carnes, aínda que cativo, o feito da emigración, sen sabelo.
No segundo día da travesía, de repente, sería polo serán, soa
un asubío enxordecedor e intermitente. Os pasaxeiros saían disparados dos seus
camarotes, despeitados algúns, en pixama ou camisón outros. ¡Un balbordo de
carallo! Eu estaba abraiado, e tamén “in
albis”. Superado polos acontecementos, vín a miña nai e a miña irmá co medo
na sua faciana; os ollos arregalados, e ademáis con uns chalecos salvavidas que
mesmo parecían uns astronautas. ¡Isto é para tí, Miluchiño!, díxome a miña nai
alporizada. Quédame moi grande, contesteille. Eche o mesmo, pos o chaleco sen rechistar, é unha orde! A
xente berraba: ¡Ollo á boia!; o barco afúndese nun chiscar de ollos! Todos a auga!, isto é o Titanic; imos abafar
todos! Outra vez non!, pensei eu, lembrándome do que me acontecera naquela
atracción de feira nas festas de Sanamedio en Beluso. Non pode ser que me estea
a suceder a min outra vez! A historia é teimuda e tamén revirada. Isto é o
fin......do mundo, e tamén da miña curta existencia, pensei! Aos botes
salvavidas!; os nenos primeiro berraban uns-eu
daquela pensei, carallo estou salvado!; os polisóns que se fodan!; home
non, onde está esa nosa humanidade e fe cristiana-eu daquela xa era agnóstico coido-, decían outros. Eu naquel tempo pensaba mesmo en latín, e dixen para os meus
adentros: “alea jacta est”.
Pero non; todo foi un feitizo e un malentendido. Seica aquel
chifre do demo era, nin máis nin menos, o sinal previo para facer o
regulamentario e obrigatorio simulacro de salvamento, coma manda, “de facto e de jure”, o Dereito
Internacional Público Marítimo. Resulta que, entre tanto barullo dentro do
barco, pasou por aló un oficial da tripulación e dixo polo seu altofalante:
¡Señores, Donas e cativos, por favor, non fagan o parvo, póñanseme como Deus
manda os chalecos salvavidas, que algúns mesmo semella que van de festa
rachada, e do que se trata é de cumprir coa nosa obriga e lexislación marítima!
Algúns facían coma quen o parvo e
poñían o chaleco de marras de sombreiro, e mesmo tiñan linguas de sogra nos seus beizos semellando ser aquel balbordo unha
festa de Fin de Ano. Despois do incidente e resolto o conflito, seguimos a nosa
travesía e atracamos por fin no porto de Las Palmas.
A partir de ese momento os recordos esváenseme; teño lagoas
de memoria e só teño a testemuña gráfica dunha foto que fixo meu pai no parque
de Santa Catalina, ao carón da miña nai e de outra xente, quizais familiares ou
amigos dos meus pais, compatriotas nosos na diáspora. Eso sí, eu estou enriba
dunha vespa de xoguete, fardando de ser o centro de tódalas miradas.
Sei que fun á escola; faciamos visitas a moitos lugares
senlleiros; coñecín á patrona da illa que ven sendo a súa celebración o día 8
de setembro, a nosa señora del Pino;
souben o que quería decir as palabras “guagua” e “papas”, e algunhas outras máis tamén.
Lémbrome especialmente que na casa duns amigos había un tocadiscos que podía
encher tres, catro ou máis discos ao mesmo tempo, e movíase a agulla soa. Eu flipaba en colores con aquel aparello
musical “made in Japan”.
A estancia na Illa foi curta, coma xa dixen ao principio, a
penas tres anos. Botaba en falla aos meus amigos que deixara no meu pobo,
especialmente a un: o fillo da viúva,
pero eso é outra historia, e teño que adicarlle un artigo coma se merece.
Daquela tiven morriña e saudade dos
meus, da paisaxe fermosa que deixara en Bueu, as súas praias de branca area, as
camiñatas polas fragas do Morrazo, as nosas liortas na Requisa e nos penedos,
pintar a godalla na escola e irmos a xogar ás buxainas, etc.
Pero o que aconteceu no viaxe de volta a casa foi case que un
conto de terror. Foi, coma se di: “para
mexar por si”. Resulta que ao meu pai destinárono de novo a Vigo e iamos
facer a viaxe de volta no barco de pesca da casa armadora, toda a familia e
tamén a tripulación, por suposto.
Nada que ver co trasatlántico da primeira travesía. Aínda por
riba pillamos un tempo de moito nabo;
vento, treboadas, marusía; batendo o mar naquela embarcación que semellaba unha
cortiza de noz, unha e outra vez.
Subindo e baixando, enriba e debaixo daquela ondada sin fin. O vento
asubiaba con forza na ponte de mando, e mirábase coma as ondas zarrapicaban os
cristales e mesmo atravesaban o noso barco, de babor a estribor varrendo a
cuberta e deixando un ronsel de auga salgada.
Outra vez lembreime do incidente
naquela festa de Sannamedio, porque semellaba a nosa pequena embarcación
mergullada por momentos naquel ponto inmenso aqueloutra atracción de feira,
subindo e baixando a unha velocidade endemoñada. Pensei:¡Outra vez non,
carallo! ¿Queres que che faga unha tortilla de patacas, Miluchiño?, díxome o
cociñeiro do barco. A min que sempre me gustou, e me segue a gustar a tortilla,
qué queres que vos diga, díxenlle que sí. Nada mais meter a primeira dentada,
boteille enriba unha potada inmensa na súa faciana. Vomiteille todo, todiño; a
bile e tamén o fígado. Entón o home ao mando dos fogóns do barco comprendeu
que millor me sentaría unha manzanilla.
Está ben, meu fillo, coido que non te gustou nadiña a miña tortilla mariñeira,
vouche traer a infusión deseguida, “
gratis et amore”.
A travesía durou toda unha eternidade. Miña nai, a miña irmá
e mais eu pasamos no camarote mareados case todo o tempo, botando por fóra todo
o medible e imaxinable; mentras meu pai e os seus compañeiros de tripulación
rillaban e mesmo chupaban os dedos nas caldeiradas de peixe, nas sopas e nas
chuletas de porco con patacas, como se tal cousa.
Por fin divisamos ao lonxe o Porto de Vigo. Ao poñermos os
pes no peirao andabamos dun lado a outro, coma se estivésemos bébedos, aínda
mareados, e a piques estiven de cair ao mar. Colléume meu pai polo brazo e
díxome: Seica engaiólate o mar, meu; non te gustaría ser mariñeiro cando sexas
mais grande, ou? Eu contesteille: Non ó!, o que gustaríame ser é articulista;-despois a vida mesma lévate por outros rumbos ben diferentes-. Meu
pai fixo coma quen ouve chover e
miroume con un aceno de tenrura. Ala!, Veña!, colle ou teu petate que axiña ven
o taxi. Voltamos de novo para nosa casa, en Bueu.
Iste foi o relato breve da miña única viaxe ás illas
afortunadas. Pero coma decía a miña tía Josefa, de Beluso …...”como na casiña de un, nin falar”; e puiden reencontrarme de
novo cos meus, pero en particular co meu amigo máis prezado, o fillo da viúva.
FIN.
No hay comentarios:
Publicar un comentario