día y hora

viernes, 2 de marzo de 2012

¡MIRA QUE HAI QUE SER BURRO! (Publicado en el diario La Región, de Ourense, 11-03-2012)- Atlántico Diario, 14-03-2012-

o meu burro
 ¡Mira que hai que ser burro!
Vaia por diante o meu respecto por este fermoso e maltratado animal, amigo do home, compañeiro de fatigas e tarefas dos nosos labregos nas leiras e nos camiños. Pero hai cousas nesta sufrida vida que nos arrepían e mesmo nos indignan. E para sinalar o desacougo verbo das miñas inquedanzas como home e tamén animal político e racional que son, vou utilizar as expresións que encol do sustantivo "burro" recolle  o diccionario Xerais da Lingua. Haberá máis acepcións e usos que son ou eran utilizados a cotío, agora xa menos, dentro do acervo cultural dos nosos devanceiros. Pero eu somentes farei uso do senso académico que lle da o noso diccionario máis universal.

1.- Cando os teimudos "mercados", a indolente "curmá de risco", a crise da débeda soberana e demais caralladas semellantes, están detrás, ou diante vai tí a saber, de tanta desgraza, empeñados en que desapareza da nosa linguaxe a palabra ESPERANZA, deixándoa nunha estadía metafísica alén das nosas vidas, podemos utilizar a acepción "NON BAIXAN DA BURRA".

2.- Cando escoitamos a cotío aos gurús económicos e algúns políticos de un e outro arco da vella parlamentario, cando botan polas súas bocas, con alevosía e premeditación, frases, argumentos e despropósitos que son mesmo un insulto á intelixencia. Aquí usaremos aquelo de: "PALABRAS DE BURRO NON CHEGAN AO CEO".

3.- A certos imputados en procesos xudiciais de moita sona últimamente que cos seus "despistes" e "lagoas de memoria" nas súas declaracións pretenden convencernos de que son cidadáns inmaculados e que a "xustiza é igual para todos", hai que espetarlles aquelo de:"CHÁMALLE BURRO AO CABALO".

Podería continuar, pero non quero decir máis "burradas" nin convertirme en un "burricán" de moito coidado. ¡ABUR!

"Platero es pequeño, peludo, suave; tan blando por fuera, que se diría todo de algodón, que no lleva huesos. Sólo los espejos de azabache de sus ojos son duros cual dos escarabajos de cristal negro".( Así comienza el libro "Platero y Yo", de Juan Ramón Jiménez).

jueves, 1 de marzo de 2012

"HACER LA CALLE"

No es lo que pueda parecer, a primera vista, el título de este artículo.  Viene a propósito de una denuncia a modo de insinuación pública que formuló un dirigente del partido popular contra el partido socialista por estar este partido, al parecer, detrás de las últimas manifestaciones de estudiantes habidas en algunas ciudades de nuestro país y que han supuesto un grave altercado del orden público y la paz social, y quizás, germen de algo más grave que está aún por llegar. No creo que nadie en su sano juicio aliente a nadie a cometer hechos que incluso pueden ser constitutivos de ilícitos penales. O sí. Pero de ser cierto habrá que demostrarlo. Porque, jugar al gato y al ratón y difundir semejantes insinuaciones, sí que puede incendiar más aún el descontento que se aprecia entre los ciudadanos y que no creo que vaya dirigido contra uno u otro partido político en particular, sino a la insostenible situación económica a la que nos han llevado unos y otros, a la degradación de nuestra sociedad y a la miseria que se puede apreciar ya en nuestras vidas. Porque como sigamos con este frenesí y cruces de denuncias y acusaciones no vamos a tener más remedio los ciudadanos de a pie, no sólo a tomar la calle, sino  "hacerla", en el sentido literal de la palabra, haciendo nuestra la célebre frase acuñada, al parecer, por un político español en el siglo pasado: "La calle es nuestra". 

LOA AO TRABALLADOR(A) AUTÓNOMO (Publicado no Diario de Pontevedra, 11-03-2012)

dorna, no peirao de Bueu

LOA  AO TRABALLADOR(A) AUTÓNOMO
Non dou feito  con tanto artigo ; mesmo teño traballos por encarga. Oes, igualiño cando vas ao xastre e faiche un traxe á medida. Alguén moi  achegado a min, por suposto traballador autónomo (en este caso traballadora), díxome: ”Milucho, ti que tes moita maña no mundo do artigo periodístico, e ata chegáronte a publicar algún, por qué non dedicas un pouco do teu tempo a falar dos traballadores autónomos”. Eu lle dixen: Feito. E aquí me tedes, artellando unhas palabras adicadas aos meus benqueridos amigos traballadores autónomos.
      Ao falar dos traballadores autónomos lémbrome de Lucio Anneo Séneca, filósofo, político, e orador romano nacido seica din algúns en Córdoba(4 a.C-65). Despois explicarei o motivo.
      Segundo as derradeiras estadísticas, pecharon en toda España máis de 100.000 autónomos, que se di pronto. Son unha parte moi importante do noso tecido produtivo e mesmo dan choio a unha morea de xente neste país.

      Pero máis que a o empresario autónomo, eu quero adicarlle estas merecidas palabras aos traballadores Autónomos con maiúsculas.  Eses homes e tamén mulleres solitarios que asumen o risco da súa tarefa con estoicismo (coma Séneca), recollendo os froitos amargos do seu traballo e apandando no seu lombo co sufrimento da incomprensión dos organismos e administracións públicas , colexios profesionais, das entidades financieiras e tamén moitas veces as ingratitudes da súa propia e cada vez máis minguada i esixente clientela. Da o mesmo que sexa un fontaneiro, electricista que un avogado, un carpinteiro de ribeira ou mesmo un graduado social. Na soedade do seu despacho, comercio ou lugar de traballo, miran  pasar as estacións do tempo, que é coma mirar pasar a súa propia vida, agardando se cadra unha quimera (outros chámanlle cenoria) , que é mais difícil de atopar que acertar os números da primitiva. Para eles o espazo e o tempo  non existe, e todo é relativo. Tódolos días da semana, do mes e de todo o ano, porque simplemente o tempo esvaese coma a brétema entre papeis, formularios, artigos, parafusos, etc, e o tempo de lecer débese conciliar co sono intermitente dos seus problemas. E a pesares das ingratitudes que reciben a miúdo no seu traballo, adoitan ter esa faciana impasible, estoica coma xa dixen antes, como homes e mulleres librados en mil batallas e que mesmo semellan  ao actor Humphrey Bogart no papel da película Casablanca. Amarrados ao pau da vela relinga do  seu bote polbeiro  e collendo ao mesmo tempo o timón, soportan (con estoicismo) os rigores do mar ferido, procurando levar dereitiño o barco e achicando de cando en vez a auga salgada que irremediablemente entra polas fendas da embarcación. 
      Por iso, eu propoño que, mediante subscrición popular,  se encargue a un canteiro (por suposto traballador Autónomo tamén) que faga un monumento ben parecido e se poña no lugar que corresponda: No centro xeográfico das nosas vilas, parroquias e aldeas.
 A piques de rematar este artigo, feito por encarga , agora sí que vos podo dicir por qué lembreime de Séneca ao principio. Porque, seica foi él ou colgáronlle o San Bieito do seguinte pensamento filosófico e que ven sendo en definitiva o xeito de vida dun traballador Autónomo con maiúsculas:
Abro cando veño, pecho cando voume, e se non nos miramos e porque non fumos quen de cadrar.
       E tamén lembrade o que dixo (en latín por suposto): "O home máis poderoso é aquel que é dono De seu".

Ao meus amigos traballadores(as) Autónomos, con afecto.

miércoles, 29 de febrero de 2012

HAI QUE TER MEMORIA (Publicado en Diario de Pontevedra, 02-03-2012)


Lazareto illa de San Simón(ría de Vigo), cárcere na guerra civil
            HAI QUE TER MEMORIA
Non é a miña intención dar unha opinión nin política nin xudicial, senón subliñar o drama humano vivido por todas aquelas persoas e os seus familiares que sufriron as consecuencias dunha  contenda inxusta e absurda como foi a guerra civil española.  O pasado martes día 28 de febreiro asistín a unha charla coloquio organizada pola Asociación viguesa para a recuperación da Memoria histórica no MARCO de Vigo, antiga cárcere.  A conferencia foi para difundir un proxecto de investigación interuniversitario titulado “as vítimas, os nomes, as voces e os lugares”, e ven a recoller nun traballo moi documentado os resultados da investigación encol das vítimas en Galicia no período 1936-1939, o máis amargo da nosa historia recente. Neste informe amósase  un estudo polo miúdo das vítimas de procesos militares, mortes extraxudiciais, profesión e veciñanza, etc.  Como  ven a dicir os autores: ”A frialdade dos números e das representacións  gráficas i estadísticas están aí, abrindo un vieiro importante para o análise e debate futuro”.
  Comprobamos  as facianas das persoas  represaliadas, desaparecidas ou mortas  e que son os verdadeiros  dramatis personae  e o vivo reflexo  de cidadáns con vidas tan cotiáns coma as nosas: Mestres, mariñeiros, alcaldes, amas de casa, etc, mulleres e homes que sufriron , horresco referens, o absurdo dunha contenda sen sentido. Sobre colleume especialmente o recordatorio escrito no reverso da foto dos fillos pequenos dun preso , que agardando a morte na cárcere díxolle aos seus a modo de artículo mortis: “Douvos un bico de despedida e o derradeiro adeus, sen poder estreitar os vosos corpiños contra o meu corazón”. O dito nestas palabras que levan a dor ferida na alma reflexa a sin razón dunha etapa da nosa historia que non debemos esquecer, porque como dixo Virxilio hai moito tempo :Vivit sub pectore vulnus, a ferida vive baixo o peito.

Y en el final del iracundo
mar, en la lluvia del océano,
surgen las alas del albatros
como dos sistemas  de sal,
estableciendo en el silencio,
entre las rachas torrenciales,
con su espaciosa jerarquía
el orden de las soledades.
          (Vienen los pájaros. Canto general, Pablo Neruda)

lunes, 27 de febrero de 2012

UNOS TANTO Y OTROS TAN POCO -Publicado en el diario El Progreso de Lugo, 6-03-2012 y Faro de Vigo, 13-06-2012-

dende a illa de Ons, ao fondo as illas Cíes

La crisis económica se está cebando con las personas que menos tienen. Más que una percepción personal o estadística es un hecho cotidiano y palpable. Cada vez hay más desempleo y de larga duración, y el número de hogares con todos sus miembros en el paro aumenta exponencialmente sin vislumbrar una solución a corto y medio plazo. Existen también los denominados trabajadores pobres que son los que tienen trabajo pero están por debajo del umbral de pobreza (cerca del 21% de la población residente en España). La reaparición en nuestras vidas del denominado “hurto  famélico”, que es aquel que se produce cuando lo que se roba son artículos de primera necesidad es un indicador evidente de que hay algo que no funciona en nuestra sociedad. Nos estamos acostumbrando, cada vez más a una sociedad depauperada, y la desigualdad, cada vez mayor, parece ser moneda de cambio en nuestras vidas. No le echemos la culpa, pues, a este o aquel Gobierno. O sí. Pero algo tendremos que hacer para que esta enorme brecha que se está produciendo en nuestra sociedad, a modo de falla tectónica, no sea la antesala de un futuro terremoto de incalculables consecuencias sociales. El Estado tiene la obligación legal y moral de reducir estas diferencias entre los que tienen unos ingresos desproporcionadamente elevados y los que se  encuentran con unos exiguos recursos económicos. Los pobres lo son cada vez más y crece el índice de pobreza en nuestro país  proporcionalmente  al número de personas sin escrúpulos que aprovechan esta circunstancia para enriquecerse sin importarles lo más mínimo las miserias de los demás. Por eso, cuando escuchamos y leemos los casos que se están conociendo de corrupción política o económica, por todos conocidos, o los bonus exageradamente elevados de responsables financieros, tenemos la sensación, como dijo Tito Macio Plauto, un comediógrafo latino (254a.C.):”Homo homini  lupus”, que el hombre es un lobo cuando desconoce quién es el otro. Es mirar para otro lado. Es desconfiar de todos y de todo. Es hacernos más indolentes y más inseguros si cabe. Es hundirnos en lo más profundo de nuestro egoísmo y volvernos irremediablemente misántropos. Es, en definitiva, el lamento desgarrado de la sordidez humana. Unos tanto,…..y otros tan poco.

El Poder, la Razón y las Leyes. (De Montesquieu a Antoine de Saint-Exupéry).

canecillos, iglesia románica Sta.María de Cela (Bueu)

El Poder, la Razón y las Leyes. (De Montesquieu a Antoine de Saint-Exupéry).
Hace poco cayó en mis manos,”sugerido” por un amigo, la obra más conocida  del pensador de la Ilustración francesa, Montesquieu (1689-1755), “L’esprit des Lois” “El espíritu de las leyes”(Alianza Editorial, con introducción del profesor Enrique Tierno Galván). Como afirman algunos, este libro publicado en 1748 a modo de tratado  no está dedicado específicamente  a la teoría de la división de poderes dentro del Estado como la conocemos hoy día en los países democráticos, a saber: legislativo, Ejecutivo y Judicial. Lo menciona en uno de sus capítulos más conocidos  cuando se refiere al modelo político británico al que tenía gran simpatía (no así a España y a su Imperio) , y por eso le colgaron el “san Benito”, figurando para la historia del pensamiento político como el precursor del estado liberal con su ya famosa teoría. No es mi intención realizar un estudio detallado de esta obra, que por otra parte es un análisis pormenorizado de las distintas formas de gobierno y sus instituciones, principalmente en Europa; pero sí citar algunas  frases contenidas en la misma y que expresan la idea fundamental que tenía Montesquieu de cómo  debería ser el buen gobierno de una nación. Influenciado quizás por el iusnaturalismo racionalista del pensador inglés Locke (1632-1704), padre del liberalismo moderno  y que  formuló sus célebres pensamientos en las siguientes frases:”La soberanía emana del Pueblo. El poder no es absoluto sino que ha de respetar los derechos humanos”, Montesquieu critica el poder político y absolutista que regía en la  Francia de su época, y está a favor del Estado de derecho como garante de ciertos derechos que son anteriores a la formación de cualquier comunidad política. Así lo dice por ejemplo en la  (pág.17)…”Los seres humanos, en cuanto vivientes dotados de inteligencia, poseen sus propias leyes.  Son éstas las que llamamos propiamente leyes naturales”. Las Leyes  son las relaciones necesarias que se derivan de la naturaleza de las cosas. Todas las leyes se corresponden con las circunstancias, los usos y las costumbres, pero son las leyes positivas las que deben definir rectamente este correlato”. Lo recalca en la (pág.44) al hablar de las leyes de na naturaleza cuando manifiesta: "Las leyes de la naturaleza derivan únicamente de la constitución de nuestro ser". En la (pág.47), cuando habla de las Leyes positivas dice:"La Ley, en general, es la razón humana en cuanto gobierna a todos los pueblos de la tierra. Por eso las leyes deben ser adecuadas al pueblo para el que fueron dictadas".
                Volviendo a leer un libro al que le tengo especial cariño porque lo conocí en mi etapa de estudiante de bachiller y en francés, Le petit prince”, el Principito en castellano, del malogrado escritor francés,  Antoine de Saint-Exupéry (1900-1944),  y al hilo del título de este artículo reparé, como no lo había hecho antes, en dos frases que me parecen muy apropiadas para el tema que nos ocupa. En uno de sus capítulos, cierto rey que habitaba en un asteroide le dice al pequeño protagonista del cuento (pág. 39)…”Hay que exigir a cada uno lo que cada uno puede hacer. La Autoridad reposa, en primer término, sobre la razón.” Y volviendo de nuevo a Montesquieu, en la (pág 367)  de su libro El Espíritu de las Leyes, cuando habla De la Tiranía dice…”Existe una real y otra de opinión, que es cuando los que gobiernan ordenan cosas opuestas a la manera de pensar de una nación”.
                Las ideas y pensamientos contemplados en las obras citadas anteriormente no puedan estar hoy más de actualidad.